Avrupa Birliği (AB), yapay zeka kullanımına yönelik kapsamlı ve katı kurallar içeren yeni düzenlemelerinin bir bölümünü yürürlüğe koydu. Yapay zeka sistemlerinin etik çerçevede kullanılması amacıyla belirlenen kurallar kapsamında bazı uygulamalar tamamen yasaklandı.
Yasaklanan Yapay Zeka Uygulamaları
Bugün itibarıyla yürürlüğe giren düzenlemeye göre, bazı yapay zeka kullanım alanları tamamen yasaklandı. Bu yasaklar arasında şunlar yer alıyor:
- Sosyal puanlama sistemleri
- Eğitim ve iş yerlerinde bireylerin duygularını analiz eden sistemler
- Yüz tanıma teknolojisi kullanılarak büyük veri tabanlarının oluşturulması
- Biyometrik veriler üzerinden suç işleme potansiyeline dayalı profilleme
Bunun yanı sıra, insan psikolojisini doğrudan etkileyen ve bilinçaltına yönelik manipülasyon teknikleri kullanan yapay zeka sistemleri de yasaklandı. AB, bu tür teknolojilerin bireylerin hassasiyetlerinden faydalanarak karar alma süreçlerini etkilemesini engellemek için sıkı önlemler aldı.
Biyometrik Tanımlama Kısıtlandı
Yeni kurallar çerçevesinde kamuya açık alanlarda yapay zeka destekli biyometrik tanımlama sistemlerinin kullanımı sınırlandırıldı. Kolluk kuvvetleri yalnızca belirli istisnai durumlarda bu sistemlere erişebilecek. Bu adımla, kişisel verilerin geniş çaplı ve izinsiz toplanmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Şirketlere Risk Değerlendirmesi Zorunluluğu
Yapay zeka geliştiren ve kullanan şirketler, sistemlerini risk seviyelerine göre değerlendirmekle yükümlü olacak. AB, bu kapsamda şirketlerin yasal gerekliliklere uymasını sağlamak amacıyla düzenlemeleri ihlal eden işletmelere yüksek para cezaları uygulayacak.
AB Yapay Zeka Yasasının Tamamı 2025'te Yürürlüğe Girecek
AB’nin yapay zeka yasası 1 Ağustos 2024’te yürürlüğe girmişti. Ancak, genel amaçlı yapay zeka modelleri için getirilen kurallar ve yükümlülükler 1 Ağustos 2025 itibarıyla devreye girecek. AB, yapay zeka alanında etik ve güvenlik standartlarını güçlendirerek, bireylerin temel haklarını korumayı amaçlıyor.
