Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), okullarda uygulanan kıyafet serbestliğini sonlandırarak, ilkokullarda önlük ve ortaöğretimde forma zorunluluğu getirdi. Bu değişiklikle birlikte, öğrenci ayakkabılarıyla ilgili olarak herhangi bir açıklama yapılmaması, velileri endişelendirdi. Özellikle pek çok aile, çocuklarının ayak sağlığı ve gelişimi hakkında kaygılı durumda.
Kıyafet Serbestliği ve Tartışmalar
2014-2015 eğitim-öğretim yılında hayata geçirilen kıyafet serbestliği, toplum içerisinde tartışmalara sebep olmuştu. Serbest kıyafet uygulaması, öğrenciler arasında marka yarışını tetikleyerek, bazı durumlarda akran zorbalığını artırdı. Veliler, çocuklarının markalı giyinme taleplerini karşılamakta güçlük çekerken, bu durum çoğu zaman maddi sıkıntılara yol açtı. Çakma kalitesinde ürünlerin artan satışları, kayıt dışı ekonomiyi büyütürken, çocukların ayak ve bedensel sağlığı üzerinde de olumsuz etkilere neden oldu. Aileler, çocuklarının akran zorbalığına maruz kalmaması adına, düşük kaliteli ama daha uygun fiyatlı ürünlere yönelmiştir.
TASD'nin Raporu ve Sağlık Üzerindeki Etkiler
Türkiye Ayakkabıcılar Sanayicileri Derneği (TASD), öğrenci ayakkabıları ile ilgili bir rapor hazırlayarak bu konuyu gündeme getirdi. MEB ile gerçekleştirilen toplantılar sonucunda, deri ve kösele tabanlı ayakkabıların çocuk gelişiminin yanında sağlamlık ve sağlık yönünden de avantajları vurgulandı. Dernek yönetimi, hazırlanan raporu Sağlık Bakanlığı'na da ileteceklerini bildirdi. Bu adım, çocukların ayak sağlığını koruma ve geliştirme amacı taşımaktadır.
Çakma Ayakkabı Pazarındaki Büyüme
Son 10 yılda çakma ayakkabı pazarındaki büyüme dikkat çekici bir hal aldı. TASD'nin raporuna göre, bu pazarın büyüklüğü tam olarak 20 milyon çiften 200 milyon çifte ulaştı. Okullardaki serbest kıyafet uygulaması, bu pazarın genişlemesinde büyük bir etken oldu. Global spor ayakkabıların payı, Türkiye'nin toplam ayakkabı ithalatının yüzde 55'ine ulaştı. 5 yıl önce 25 milyon çift global markalı ayakkabı ithal edilirken, şu an bu rakam 76 milyona kadar çıkmıştır. Bu artışın sebepleri arasında, değişen moda beklentileri ve marka taklitlerine karşı duyulan ilgi yer alıyor.
Spor Ayakkabılarının Sağlık Sorunları
Spor ayakkabılarının yaygınlığı, beraberinde bazı sağlık problemlerini de getirdiği uzmanlar tarafından belirtiliyor. Özellikle çakma kalitesindeki spor ayakkabılar, çocukların ayak gelişiminde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Yumuşak tabanlı bu tür ayakkabılar, taban düzlüğü, içe ve dışa basma gibi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Velilerin bu konudaki duyarlılığı, artırılacak eğitim ve bilgilendirme ile mümkün olacaktır.
Çözüm Önerileri ve Avrupa Ülkeleri Örneği
TASD Başkan Berke İçten, okullarda ayakkabılarla ilgili kuralların olmamasının çocuklar arasında marka yarışına yol açtığını söylüyor. Bu durumun hem öğrencileri hem de ailelerini zor durumda bıraktığını ifade eden İçten, "Birçok veli çakma pazarına yöneliyor, çünkü markalı ürünleri almakta zorlanıyorlar." dedi. Avrupa’nın birçok ülkesinde tek tip siyah okul ayakkabısı kullanıldığına dikkat çekerek, bu uygulamanın sosyal statü farkını ortadan kaldıracağını vurguladı. Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yaparak tek tip okul ayakkabısı hakkında bir rapor sunduklarını belirten İçten, önümüzdeki yıllarda bu uygulamaların hayata geçirilmesi yönünde umutlu olduklarını kaydetti.
