Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kapsamında, bankalardan gelen talepler artış gösteriyor. Toplamda 4 bin 21 adet talep, BES sözleşmesinin teminat olarak kullanılması amacıyla bankalara iletildi. Bu süreçte, 2 bin 364 birey, sözleşmelerini bankalara teminat olarak sunarak toplamda 479.8 milyon TL değerinde kredi elde etti. 2024 yılının Haziran ayından itibaren başlayan uygulama, BES sözleşmelerinin bankalar nezdinde nasıl bir rol üstlendiğini net bir şekilde ortaya koyuyor.
TALEPLERİN YÜZDE 88’İ ONAYLANDI
BES teminatlı kredilere duyulan ilgi özellikle son aylarda belirgin bir artış gösterdi. 15 aylık süre zarfında 6 farklı bankadan, emeklilik şirketlerine 2 bin 665 kredi talebi yöneltildi ve bu talepler için toplam kredi tutarı 546 milyon TL olarak belirlendi. Emeklilik şirketleri, gelen taleplerin 2 bin 364’üne onay vererek, 479.8 milyon TL’lik bir teminat sağladı. Bu durumda, bankalardan yapılan başvuruların yaklaşık yüzde 88'i başarıyla sonlandırılmış oldu. Kredi alımı sürecinde BES sözleşmelerinin teminat olarak kullanılması, bireylerin kredi süreçlerini oldukça kolaylaştırmış görünüyor.
BANKALARDAN YÜKSEK TALEP
BES sözleşmelerini teminat olarak gösterme işlemleri için şu an altı banka aktif olarak çalışıyor. Bu bankalar arasında Aktif Yatırım Bankası, Albaraka Türk Katılım Bankası, Türkiye Ekonomi Bankası, Halk Bankası, İş Bankası ve Ziraat Bankası yer alıyor. Aktif Yatırım Bankası, en yüksek kredi başvurusu yapan banka oldu ve toplamda 1.435 adet kredi talebi yöneltti. Ayrıca, Türkiye Ekonomi Bankası (TEB) tarafından yapılan başvurular arasında, en yüksek kredi tutarı 177.4 milyon TL ile görülüyor. Bu durum, bankaların BES teminatları üzerinden sağlanan kredilere olan ilgisinin arttığını göstermektedir.
REDDİYELERİN NEDENLERİ
Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) verilerine göre, bankalar tarafından emeklilik şirketlerine iletilen toplam 4 bin 21 talep arasında 168’inin reddedildiği kaydedildi. Bunlardan 104 talep, emeklilik şirketleri tarafından gerekçe bildirilmeden iptal edildi. Bu durum, bazı başvuruların yalnızca sayısal istatistikler üzerinden değerlendirilmiş olabileceğini düşündürüyor. 2022 yılında çıkan yasayla BES sözleşmelerinin teminat olarak kullanılması yasal bir çerçeveye oturtuldu. 2023 yılının Mart ayında da çerçeveyi belirleyen yönetmelik yayımlandı. Bu gelişmeler, bankalarla katılımcılar arasında güven inşa edilmesine ve daha fazla bireyin bu süreçten faydalanabilmesine olanak tanıdı.
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) katılımcıları, birikimlerini kredi kullanırken teminat olarak gösterebiliyor. Bu işlem, "alacağın devri sözleşmesi" aracılığıyla gerçekleşiyor. Ancak şimdilik yalnızca tüketici kredilerinde BES sözleşmesinin teminat olarak kullanılması mümkün. İşveren katkısıyla yapılan BES sözleşmeleri ve emeklilik gelir planı çerçevesindeki sözleşmeler, kredi teminatı olarak kabul edilmiyor.
Alacağın Devri Sözleşmesi Süreci
BES sözleşmelerinin teminat olarak gösterilmesi sürecinde dikkat edilmesi gereken önemli noktalar bulunuyor. Öncelikle, alacağın devri sözleşmesi imzalandığında ilgili sözleşme başka bir bankaya transfer edilemez. Bu, sözleşmenin iptal edilemeyeceği ve BES'ten çıkılamayacağı anlamına geliyor. Katılımcılar, alacağın devri sözleşmesinin geçerli olduğu sürede başka bir emeklilik şirketine geçiş yapamazlar. Dolayısıyla, bu süreç vatandaşı oldukça dikkatli olmaya zorluyor. Ayrıca, alacağın devri sözleşmesi sona ermeden önce borç kapatılmadığı sürece, BES hesaplarındaki birikimler katılımcı tarafından kullanılamaz.
Teminat Olarak Kullanımın Avantajları ve Dezavantajları
BES sözleşmesinin kredi teminatı olarak kullanılması birçok avantajı da beraberinde getiriyor. Özellikle ihtiyaç anında hızlı bir şekilde krediye erişim sağlayabilmek, katılımcılar için önemli bir kolaylık yaratıyor. Kredi sözleşmesi sona erdiğinde ise borç kapandığı için alacağın devri sözleşmesi de otomatik olarak bitiyor. Bu durum, kredi kullanırken BES birikimlerinin güvence altında kalmasını sağlıyor. Ancak, bu sürecin bazı dezavantajları da mevcut. Katılımcılar, alacaklarını devrettikleri süre boyunca BES hesaplarındaki birikimlerini kontrol edemez ve farklı yatırım araçlarına yönlendiremiyorlar. Bu nedenle, kredi ihtiyacı olan katılımcıların dikkatli bir değerlendirme yapması son derece önemlidir.
