Çinli e-ticaret devi Alibaba, yapay zeka alanında dev bir adım atarak yeni bir çip geliştirdiğini kamuoyuna duyurdu. Bu stratejik adım, ABD’nin geçtiğimiz Nisan ayında, ulusal güvenliği gerekçesiyle Nvidia'nın en güçlü çipi olan Blackwell’i Çin’e satışını yasaklamasının ardından gerçekleşti. Alibaba’nın bu girişimi, teknolojik yarışın içindeki rekabetin ne kadar zorlayıcı hale geldiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
Çip Satışındaki ABD Engeli
ABD, geçtiğimiz ay bazı esneklikler göstererek, Nvidia'nın Çin’e gerçekleştirdiği çip satışları için yeni düzenlemeler getirmişti. Ancak bu düzenleme sadece H20 adlı "düşük güç" çipin ihracatına izin vermekle sınırlı kaldı. Nvidia, bu satışları gerçekleştirmek için ABD hükümetinden yüzde 15 pay almayı kabul etmişti, fakat Blackwell çipinin satışına hala onay verilmemiştir. Bu durum, ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşında yeni bir boyut açarak, her iki ülke arasında teknolojik engellerin artmasına neden olmuştur.
Çin'in Cevabı ve İç Pazar Stratejisi
ABD’nin çip satışındaki kısıtlamalarına yanıt olarak, Çin de kendi önlemlerini almaktan geri kalmadı. Ağustos ayında, yerel teknoloji şirketlerine Nvidia’nın çiplerini satın almalarını durdurmaları yönünde talimat verildi. Bu durum, Çin’in kendi teknoloji pazarında bağımsızlık arayışını hızlandıran bir gelişme olarak öne çıkıyor. Ayrıca, Alibaba’nın yeni çipi, yalnızca firma bünyesinde kullanılacak ve dışa satışı yapılmayacak. Kullanıcılar bu çip aracılığıyla Alibaba'dan bilgi işlem gücü kiralayabilecek. Bu strateji, Alibaba'nın kendi ekosisteminde güçlü bir pozisyon elde etmesine yardımcı olacaktır.
Alibaba’nın Çip Üretim Hedefleri
Alibaba, çip üretiminde yalnızca yeni bir oyuncu değil, daha önce bu alanda önemli adımlar atan bir firmadır. Şirketin 2019 yılında piyasaya sürdüğü Hanguang 800 modeli, bu çabaların bir örneğidir. T-head adlı yarı iletken tasarım birimiyle yürütülen çalışmalarla, Alibaba bu yıl içerisinde yapay zekaya en az 380 milyar yuan (yaklaşık 45 milyar euro) yatırım yapma hedefini açıklamıştır. Ancak, yıllardır geliştirdiği güçlü yarı iletkenlerle Nvidia, hala AI alanında dünyanın en büyüğü konumundadır. Alibaba’nın çipinin performansı henüz netlik kazanmadı; bu sebeple şirket, piyasada rekabet edebilmek için daha fazla geliştirme sürecine girebilir.
Global Çip Rekabetinde Güç Dengeleri
Çin’in Huawei ve Cambricon gibi başka teknoloji firmaları da yapay zeka çipi geliştirme sermayesini artırmayı hedefliyor. Ancak, Alibaba ve ByteDance gibi firmalar daha önce Nvidia çiplerinin yokluğunun teknolojik ilerlemeyi durdurabileceği yönünde açıklamalar yapmıştı. Bu durum, Çinli firmaların dışa bağımlılığını ve uluslararası çip pazarındaki rekabetçi durumu sorgulatmaktadır. Ülkedeki teknoloji firmalarının, ABD kısıtlamaları karşısında daha bağımsız hareket etmeye çalıştığı görülüyor.
Uluslararası Çip Satışları ve İşbirliği Çağrısı
Yeni çip hakkında detayların hala belli olmaması, pek çok spekülasyona neden oluyor. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Şanghay İşbirliği Örgütü toplantısında “Soğuk Savaş zihniyetine” karşı durarak yapay zeka konularında uluslararası işbirliğini teşvik etme çağrısında bulunmuştur. Öte yandan, Nvidia CEO’su Jensen Huang, Trump yönetimi ile birlikte Çin’e özel olarak tasarlanacak yeni bir çip üzerinde görüşmelerin sürdüğünü dile getirdi. Huang, “Yeni ürünümüzü Çin’de görmek istiyoruz, ama nihai karar ABD hükümetine bağlı” şeklinde açıklama yaparak, durumun karmaşıklığını ortaya koydu. Ayrıca, Nvidia'nın Çin'e satış yapamaması durumunda bu boşluğun Çinli firmalar tarafından doldurulabileceği konusunda uyarıda bulundu.
